Сурет көзі: Midjourney нейрондық желісі арқылы жасалған кескін
Сенат төрағасы Мәулен Әшімбаев Ұлттық банк пен үкіметтің қаржы секторын Қазақстанның ақша-несие және фискалдық саясаты арасындағы теңгерімсіздікті тез арада жоюға шақырды. Оның айтуынша, қазіргі пайыздық мөлшерлемелермен елдің экономикалық өсімге қол жеткізуі қиынға соғады, деп хабарлайды Turantimes.kz.
Бүгін Сенатта Ұлттық қордан және 2025-2027 жылдарға арналған республикалық бюджеттен қосымша трансферттер туралы заң жобалары қаралып жатыр. Талқылау барысында делегаттар көршілес елдер шикізат бағасының, оның ішінде Қазақстан Республикасына экспорттың да қымбаттауына тап болып отырғандықтан, Қазақстан инфляцияның одан әрі өсуіне тап бола ма деген сұрақ қойды.
«Дикурста, инфляция төңірегіндегі риторикада жиі айтылатын сыртқы құрамдас – біз инфляцияны импорттап жатырмыз. Әрине, егер негізгі сауда серіктестерімізбен баға көтерілсе, бұл бізге әсер етеді. Бірақ инфляцияның бүгінгі күні үлкен ішкі факторы бар. Біз ол туралы айтуымыз керек.
Біз көп нәрсені айта алмаймыз және мәселенің табиғатын көре алмаймыз. Өйткені, біз осындай қиын-қыстау кезеңде де бюджет шығындарын көбейтіп жатырмыз. Бюджет шығындары сұранысты ынталандырады. Сондықтан олар бағаға қысым жасап, бағаны өсіреді. Яғни Бүгінде бюджет шығыстарын ұлғайту арқылы біз өзіміз инфляцияны ынталандырамыз. Сондықтан, жалпы алғанда, бағаны тұрақтандыру аясында, жалпы стратегиялық саясатымыздың бір бөлігі ретінде өз шығындарымызды бақылау өте маңызды. Ал бюджет шығыстары артып келеді».– Бұл сұраққа Мәулен Әшімбаев түсініктеме береді.
Сонымен қатар, тағы бір маңызды ішкі фактор, Сенат Төрағасының айтуынша, монетарлық емес фактор. Әсіресе, коммуналдық төлемдердің өсуі.
«Біз салықты көтеруіміз керек, Бұл бізге өткен дәуірлерден қалған мұра. Тарифтер көп жылдар бойы көтерілген жоқ, соның салдарынан бүкіл энергетика саласы, біздің бүкіл тұрғын үй кешеніміз бен коммуналдық шаруашылығымыз біршама қиын жағдайда қалды. Сондықтан салықты көбейту керек». – деп атап өтті Мәулен Әшімбаев.
Сонымен бірге, оның айтуынша, қазіргі уақытта Қазақстанда инфляцияны бақылаудың негізгі құралдары негізгі пайыздық мөлшерлеме және Қаржы министрлігінің нарықтағы бағалы қағаздарды сатып алуы болып табылады. Алайда бұл өз кезегінде, Сенат төрағасы атап өткендей, экономикалық белсенділікті шектейді.
«Біз нарықтан ақша алып, оны қымбатқа түсіреміз, тиісінше, осы 3,5-4 пайыздық дәлізден шыға алмаймыз. Сәйкесінше, ақша-несие және фискалдық саясат арасында теңгерімсіздік бар. Енді сіз Ұлттық банкпен саясатты үйлестіру үшін көбірек жұмыс істеп жатқаныңызды айтып отырсыз. Бұл неғұрлым жылдам орындалса, біз шығындарды бақылауды күшейтеміз (ескерту – соғұрлым жақсы). Бірқатар шараларды қолға алмасақ, инфляцияның одан әрі төмендеуі қиынға соғады. Енді соңғы айлардағы үрдісті көріп отырмыз. Ол қайтадан көтерілді. Инфляция өздігінен төмендемейді. Оның өсуіне елеулі факторлар әсер етеді. Сондықтан бұл жерде Ұлттық банк пен Үкімет елдің экономикалық өсімін қамтамасыз ету бойынша іс-қимылдарды үйлестіруі өте маңызды. Мұндай пайыздық мөлшерлемелермен бұл өте қиын болуы мүмкін. Біз үкіметтің қаржы секторынан бұдан да батыл шаралар күтеміз». – деп түйіндеді Мәулен Әшімбаев.