Тарих көптеген мифтік жерлерді біледі: ұлы патшалардың отанынан құдайлар мен құбыжықтардың жердегі мекеніне дейін. Атлантиданың немесе Шангри-Ланың нақты болуы екіталай болса да, мифтерде біз ойлағаннан да көп шындық болуы мүмкін. Smithsonian журналы шын мәнінде бар болуы мүмкін мифтік орындар туралы айтады.
Троя, Түркия
Троя, Гомердің Илиадасының және Вергилийдің Энеидасының орталығында орналасқан қала, классикалық грек мифологиясындағы ең аңызға айналған орындардың бірі болып саналады. Бұл жер туралы әңгімелерде таңғажайып мәліметтер бар, бірақ археологтар оларда шындық бар деп санайды. Троя соғысы шын мәнінде болған болуы мүмкін: қаланың болжамды орнында 150 жыл бойы жүргізілген қазба жұмыстары оның 4000 жыл бұрын қоныстанғанын көрсетті. Басқаша айтқанда, қола дәуірінің дәл соңында – Гомердің айтуы бойынша, дәл осы кезде соғыс басталды.
Медуза үңгірі, Гибралтар
Ежелгі теңізшілер Геркулес бағандарының етегіндегі Медуза үңгірін адамзатқа белгілі дүниенің шегі деп есептеген. Дегенмен, 2021 жылғы ғылыми мақалада оның грек мифологиясында одан да үлкен рөл атқарған болуы мүмкін деген теория бар. Үңгірдің тереңінен археологтар біздің дәуірімізге дейінгі 6 ғасырға жататын үлкен керамикалық Горгон мүсінінің фрагменттерін тапты. Горгондар — грек теңізшілерін қорқытып, оларды көзді ашып-жұмғанша тасқа айналдыратын үш құбыжық апалы-сіңлілі. Бұл үңгір Персейдің Медузаны жеңгеніне құрмет көрсету үшін сапарға шыққан ежелгі теңізшілердің зиярат ететін орны болған болуы мүмкін.
Король Артур сарайы, Англия
Корнуоллдың жартасты жағалауындағы Тинтагел сарайы патша Артурмен байланысты болды, өйткені жазушы Монмуттан шыққан Джеффри бекіністі аты аңызға айналған патшаның туған жері деп атады. Дегенмен, соңғы уақытқа дейін қамал қирандыларының астында мифтерді біршама растайтын бұдан да көне қоныс бар екенін ешкім білмеді. Археологтардың пайымдауынша, бұрын бұл жерге Жерорта теңізі елдерінен тауарлар мен сәнді бұйымдар белсенді түрде түскен. 5-6 ғасырларда бұл жерлерді кім билегенін айту қиын, бірақ табылған мәліметтер Артур патшаның теориялық билігімен сәйкес келеді.
Эльдорадо, Колумбия
Испан конкистадорлары бірінші болып Оңтүстік Америкадағы бұрын-соңды болмаған байлығы бар аңызға айналған патшалықты сипаттады, оның королі таққа отырғанда алтын шаңмен көмкеріп, қасиетті көлдің ортасына қазына лақтыру рәсімін жасады. Конкистадорлар туралы дәлелдер 1541 жылдан басталады, содан бері зерттеушілер Колумбия, Венесуэла, Гайана және Бразилиядағы Эль-Дорадоны табуға тырысты.
Дегенмен, археологтар «алтын қала» туралы әңгімелер 100% фантастика емес деп санайды. Көлдер әрқашан ежелгі колумбиялықтар үшін құрбандық шалатын орын болған және Эльдорадоға жатқызылған рәсімдер кейбір көлдерде болған болуы мүмкін. Бірақ Гуатавита көлі басты күдікті болып саналады: дәл осы жерден көптеген тарихи жәдігерлер, соның ішінде құнды жәдігерлер соңғы 400 жыл ішінде құтқарылды.
Минотавр лабиринті, Греция
Крит аралында жаңа әуежай салу кезінде жұмысшылар таңғаларлық жаңалық ашты. Атап айтқанда, сегіз қабырғалы тас сақиналармен қоршалған дөңгелек құрылымның қалдықтары. Қирандылардың архитектурасы миноандық өркениеттің қабірлерін еске түсіреді, бірақ грек мифологиясымен аз да болса таныс адам басқа бірлестікті – минотавр лабиринтін атайды. Археологтар бұл құрылысты әлі толық зерттемегенімен, оның мифтік лабиринтпен сәулеттік ұқсастығы аңыздың бастауларының бірі болуы мүмкін деп болжайды.